Nadzór starosty nad stowarzyszeniami

Władze powiatu pełnią doniosłą rolę w ramach nadzoru nad stowarzyszeniami. Szczególnie wysoka pozycja starostwa powiatowego w stosunku do stowarzyszeń wnika z dwóch uprawnień kontrolnych. Starosta może żądać od zarządu stowarzyszenia dostarczenia w określonym terminie odpisów uchwał walnego zgromadzenia członków lub w przypadku niektórych stowarzyszeń – zebrania delegatów.

Ponadto starosta może żądać od wszystkich władz stowarzyszenia (a więc od zarządu, walnego zgromadzenia, organu kontrolnego) udzielenia niezbędnych wyjaśnień, w związku z wątpliwościami dotyczącymi działalności organizacji oraz prowadzonej przez stowarzyszenie dokumentacji.

W obydwu przypadkach zakres kontroli starosty jest normowany przez ustawę i ogranicza się do nadzorowania, czy aby działalność prowadzona przez organizacje na pewno jest zgodna z przepisami powszechnie obowiązującymi oraz statutem stowarzyszenia.

Jeżeli stowarzyszenie nie podporządkuje się żądaniom starostwa może to skutkować wystąpieniem starosty do sądu o nałożenie na organizację grzywny w wysokości nie wyższej niż 5 000,00 zł. Grzywna może być ponawiana przez sąd tak długo, aż napomniane stowarzyszenie ustosunkuje się do żądań starosty i dostarczy odpowiedzi na pytania samorządu terytorialnego.

Jeżeli działalność prowadzona przez stowarzyszenie okażę się niezgodna z przepisami powszechnie obowiązującymi lub statutem stowarzyszenia, to starostwo może wezwać do usunięcia wskazanych nieprawidłowości we wskazanym przez siebie terminie, udzielić ostrzeżenie wymierzone we władze stowarzyszenia, a także wystąpić do sądu o zastosowanie: upomnienia wymierzonego we władze, uchylenia uchwały niezgodnej z prawem powszechnie obowiązującym lub statutem, rozwiązać stowarzyszenie.