Trwająca pandemia COVID spowodowała znaczne utrudnienia w kwestii organizacji walnych zebrań członków stowarzyszeń i organizacji pozarządowych. Wprowadzane obostrzenia dotyczące m.in. liczby osób biorących udział w zgromadzeniach oraz możliwości i sposobu ich organizacji podlegają częstym zmianom, co potęguje poczucie niepewności.
Organizacja walnych zgromadzeń była przez krótki czas dopuszczona na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii[1], którego par. 13. ust. 2 wyłączał spod zakazu zgromadzeń spotkania i zebrania związane z działalnością organizacji pozarządowych. Niestety, późniejsze obostrzenia nie przewidują już dla nich takiego wyłączenia.
W obecnej sytuacji najlepszym sposobem na przeprowadzenie walnego zebrania jest skorzystanie z formy online. Z pomocą przychodzą nam tu „pandemiczne” zmiany wprowadzone do prawa o stowarzyszeniach[2].
Od momentu wejścia w życie ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2[3], ustawa – prawo o stowarzyszeniach (oraz, odpowiednio, prawo o fundacjach[4]) zawiera następujące postanowienia:
„1a. Jeżeli członkowie władzy stowarzyszenia wyrazili na to zgodę w formie dokumentowej, głosowanie poza posiedzeniami władz stowarzyszenia może odbywać się z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
1b. Możliwość udziału w posiedzeniu władz stowarzyszenia przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej jest wskazana w zawiadomieniu o tym zebraniu, zawierającym dokładny opis sposobu uczestnictwa i wykonywania prawa głosu.
1c. Wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej w głosowaniach na posiedzeniach władzy stowarzyszenia odbywa się przy zapewnieniu co najmniej:
1) transmisji obrad posiedzenia w czasie rzeczywistym;
2) dwustronnej komunikacji w czasie rzeczywistym, w ramach której członek władzy stowarzyszenia może wypowiadać się w toku obrad;
3) wykonywania osobiście lub przez pełnomocnika prawa głosu przed lub w toku posiedzenia.
1d. Wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej w głosowaniach na oraz poza posiedzeniami władz stowarzyszenia może podlegać odmiennym uregulowaniom w tym ograniczeniom w statucie stowarzyszenia. Statut stowarzyszenia może też wprost wyłączyć możliwość stosowania powyższych przepisów w stowarzyszeniu.”
Z treści powyższych przepisów wynikają określone wymagania. Podstawową kwestią jest uzyskanie zgód członków w formie dokumentowej. Do zachowania tej formy, zgodnie z treścią art. 772 Kodeksu Cywilnego, konieczne jest złożenie oświadczenia woli w sposób umożliwiający ustalenie tożsamości danej osoby – w grę wchodzą więc nawet wiadomości SMS czy e-mail.
Dalsze wymogi dotyczą kwestii technicznej organizacji zebrania. Możliwość transmisji na żywo, wypowiadania się w trakcie obrad oraz wykonywania prawa głosu zapewniana jest przez wiele programów służących do przeprowadzania wideokonferencji. Wystarczy wymienić chociażby popularne w czasie pandemii Zoom, Google Meet, Microsoft Teams, Skype czy Cisco Webex. Należy oczywiście zaznaczyć, że kwestia korzystania z tych środków podlega postanowieniom statutowym, które mogą wprost wyłączać taką możliwość.
Michał Piekutowski, student V roku prawa na WPiA UW, absolwent I edycji szkoły liderów „Przewodnicy” KGHM. Interesuje się prawem pracy oraz doktrynami politycznymi i prawnymi.
[1] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 878 z późn. zm.).
[2] Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2261).
[3] Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695 z późn. zm.).
[4] Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2167).
Loading ...
