BeGreen Bytom – czyli zielona zmiana na Śląsku

Niedawno zmarły angielski filozof uznawany za jednego z czołowych współczesnych myślicieli – Roger Scruton – odświeżył zapomnianą ideę zielonego konserwatyzmu poprzez publikację Zielonej Filozofii w 2017 r. Autor w książce przekrojowo komentuje współczesne stanowiska dotyczące ochrony środowiska i zmian klimatycznych. Co ważne, filozof z racji swojego wykształcenia nie skupia się na zagadnieniach typowo przyrodniczych, a swoje przemyślenia prowadzi w kierunku zjawisk społecznych.

Celem satyr Scrutona są duże, międzynarodowe organizacje pozarządowe zajmujące się szerokim przeciwdziałaniem zmianom klimatycznym. Autor zarzuca takim organizacjom, że nie są umocowane w lokalnym środowisku, przez co nie cechują się realną troską o przyrodę. Zamiast dbać o konkretne środowisko w realnym miejscu, skupiają się na ideach klimatycznych, które co najwyżej można porównać do idei platońskich: doskonałych, ale jednocześnie nieobecnych. Duże, międzynarodowe organizacje są także cięższe do kontroli przez lokalne społeczeństwo, czego skutkiem są niewymierne efekty zainwestowanych środków.

Odpowiedzią na imposybilizm organizacji międzynarodowych według Scrutona jest ojkofilia, czyli ukochanie lokalnej społeczności. Na Śląsku funkcjonuje podobnie rozumiana instytucja społeczna haimatu (hajmatu), mająca swoje źródło w wielokulturowej tradycji regionu. W myśl tej tradycji śląska młodzież skupiona wokół katowickiej organizacji pozarządowej Instytutu Roździeńskiego, zorganizowała projekt pt. BeGreen Bytom. Nadrzędnym celem projektu było poznanie przez odbiorców bytomskiej przyrody, a także bezpośrednie zaangażowanie w uprzątanie terenów zielonych. Projekt polegał na organizacji dwóch wydarzeń plenerowych, serii zajęć szkolnych,
a także kampanii informacyjnej.

Otwarciem projektu była plenerowa akcja polegająca na sprzątaniu lasów zlokalizowanych
w północnej części Bytomia. W wydarzeniu brał udział przedstawiciel Lasów Państwowych, który czuwał nad bezpieczeństwem i wskazywał miejsca, które szczególnie potrzebowały interwencji. Szczególną uwagę poświęciliśmy Rezerwatowi Przyrody Segiet. Jak można przeczytać na stronie Śląskie Travel: „Las Segiecki jest niezwykłą ostoją przyrodniczą, zachowaną na terenie górnośląskiej konurbacji. Kompleks leśny rozciąga się na północy Bytomia, przy granicy z Tarnowskimi Górami. Geograficznie tereny te należą już do Garbu Tarnogórskiego, który tworzy tutaj wyniosłość znaną pod nazwą Srebrnej Góry (347 m n.p.m.). Srebrna Góra razem z innymi dobrami ziemi tarnogórskiej wpisana została na listę UNESCO.”

Kolejnym elementem akcji była seria lekcji organizowanych w śląskich (a zwłaszcza bytomskich) szkołach, w trakcie których uczniowie mieli możliwość dowiedzenia się więcej o śląskiej bioróżnorodności, o zmianach klimatu, o ekologicznych trendach, o zrównoważonym rozwoju, a także w jaki sposób wykorzystać trwającą transformację energetyczną przy planowaniu własnej przyszłości zawodowej. Łącznie w lekcjach uczestniczyło ponad 100 uczniów.

Ostatnim elementem projektu była organizacja drugiego wydarzenia plenerowego, które miało miejsce w zrekultywowanej części Doliny Bytomki. Uczestnicy projektu uczcili w ten sposób Dzień Ziemi, jednocześnie zbierając parędziesiąt kilogramów różnego rodzaju odpadów. Od zwykłych papierków i butelek, po opony i bardziej zaawansowany sprzęt AGD. Odpady zostały odebrane przez bytomski Magistrat i dostarczone na składowisko odpadów.

Bytomska młodzież we współpracy z katowickim stowarzyszeniem: Instytutem Roździeńskiego (www.rozdzienski.org) zakończyła realizacje projektu pt. „BeGreen Bytom”. Wydarzenia zostały objęte Patronatem Prezydenta Miasta Bytom (www.bytom.pl). Projekt był finansowany ze środków Europejskiego Korpusu Solidarności (www.eks.org.pl).