Regionalne Centra Krwiodawstwa – na ratunek Polakom

O popularyzacji krwiodawstwa w Polsce słyszymy już od wielu lat, a jak wygląda droga krwiodawcy? Według danych w naszym kraju w 2019 roku było aż 591181 dawców krwi i jej składników. Coraz więcej z nich to młodzi ludzi. Obecnie na terenie kraju funkcjonuje aż 21 Regionalnych Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, to właśnie one zajmują się poborem krwi. Poza RCKiK funkcjonuję również Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dla aktywiusz.pl, w felietonie, pisze Jakub Kamiński.

Krwiodawcą może zostać każda osoba z dobrym zdrowiem od 18 do 65 roku życia. Dodatkowymi warunkami są: waga powyżej 50 kilogramów, brak wcześniejszego leczenia krwią i preparatami krwiopochodnymi, krwi nie mogą oddawać także osoby, u których w ciągu 6 miesięcy przed chęcią oddania krwi był wykonywany zabieg operacyjny, endoskopowy ani inny zabieg diagnostyczny (np. gastroskopia, panendoskopia, artroskopia, laparoskopia). Krwi nie można oddawać również w ciągu 6 miesięcy po wykonaniu akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała.    

Jeśli zdecydujemy się oddać krew musimy poszukać miejsca, w którym możemy to zrobić. Regionalne Centra mają swoje oddziały w różnych miejscach, a oprócz nich bardzo często możemy spotkać się z akcjami wyjazdowymi – „krwiobusami”. Miejsca i terminy kiedy możemy krew oddać najlepiej znaleźć na stronie swojego Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. Jak przygotować się do oddania krwi? Dzień przed trzeba się dobrze wyspać i pić dużo płynów. W dzień oddania należy zjeść lekkostrawny posiłek i ograniczyć palenie papierosów. Przed donacją krwi wygląda to następująco; pamiętaj o zabraniu ze sobą dokumentu ze zdjęciem i numerem PESEL, zgłoś się do rejestracji i wypełnij ankietę, za pierwszym razem jeszcze przed dotacją zostanie od Ciebie pobrana krew do badań, a już na miejscu dowiesz się czy wynik Twojej hemoglobiny pozwoli na oddanie krwi w tym dniu. Wyniki badań otrzymasz po około dwóch tygodniach, następnie lekarz zakwalifikuję Cię lub wytłumaczy dlaczego nie możesz oddać krwi. Jak wygląda samo oddanie krwi? Możesz wybrać rękę, z której ma być pobrana krew. W ciągu ok. 10 minut oddasz jedną jednostkę krwi, czyli ok. 450ml. Nie trzeba również oddawać krwi pełnej, możliwe jest również oddanie osocza i płytek krwi. Oddanie tych składników krwi może zająć od 30 do 90 minut. Po donacji każdy dawca dostaje ekwiwalent energetyczny (często są to czekolady, batoniki i soczki). Jeśli zechcesz możesz otrzymać zaświadczenie o oddaniu krwi, które usprawiedliwi Twoją nieobecność w pracy lub szkole. Po oddaniu krwi stosuj się do zaleceń lekarza, uciskaj odpowiednio długo miejsce wkłucia, poczekaj i odpocznij w miejscu gdzie oddawałeś krew. Do końca dnia warto też unikać pośpiechu i ćwiczeń fizycznych, obciążania ręki, z której oddano krew i starać się nie przebywać w gorących i dusznych pomieszczeniach.

Gdy oddasz krew pierwszy raz automatycznie stajesz się Honorowym Dawcom Krwi. Przysługuję Ci wtedy: posiłek regeneracyjny, zwolnienie z pracy w dniu oddania krwi, ulga podatkowa, zwrot kosztów dojazdu do najbliższego punktu poboru krwi, bezpłatne wyniki badań laboratoryjnych wykonywane przez RCKiK. Otrzymasz również legitymacje krwiodawcy i KrewKarte – kartę identyfikacyjną grupy krwi. W wielu samorządach wprowadza się również inne ulgi dla dawców krwi, np. obniżka w komunikacji miejskiej. Jak często można oddawać krew? Mężczyźni mogą oddać krew nie więcej niż 6 razy w roku, a kobiety nie częściej niż 4 razy w roku. Przerwa między pobraniami musi wynosić przynajmniej 56 dni. Po oddaniu 5 litrów krwi lub jej składników przez kobietę i 6 litrów krwi lub jej składników przez mężczyznę otrzymujemy tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi i odznakę Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi III stopnia. Kolejną odznakę II stopnia otrzymujemy po oddaniu 10 litrów krwi lub jej składników przez kobietę i 12 litrów krwi lub jej składników przez mężczyznę. Odznaka Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi I stopnia nadawana jest kobietom, które oddały 15 litrów krwi lub jej składników i mężczyznom, którzy oddali 18 litrów krwi lub jej składników. Najwyższym odznaczeniem w krwiodawstwie jest odznaka Honorowy Dawca Krwi Zasłużony dla Zdrowia Narodu nadawana przez Ministra Zdrowia osobom, które oddały 20 litrów krwi lub jej składników. Poza odznaką honorową Zasłużony dla Zdrowia Narodu mogą być również nadawane ordery i odznaczenia państwowe.

Honorowi Dawcy Krwi mogą się zrzeszać w klubach dawców. Jednym z takich klubów, działającym bardzo aktywnie jest Klub HDK Legion. Klub zrzesza dawców krwi z całej Polski i Polonię mieszkającą i oddającą krew za granicą. Głównym celem klubu Legion jest krzewienie i rozwój idei krwiodawstwa. Kluby Honorowych Dawców Krwi mają własną strukturę. Dzięki działalności w klubie HDK dawcy mogą jeszcze bardziej promować tą szczytną idee i zachęcać coraz więcej osób do podzielenia się krwią – lekiem, którego nie da się wytworzyć w inny sposób niż pobór od dawcy. Kluby organizują również akcje wyjazdowe Krwiobusów na różne wydarzenia. Jednak nie będąc członkiem klubu, również możemy wypromować i zorganizować akcję oddawania krwi. Możemy to zrobić w szkole lub pracy. Gdy zbierze się pokaźna grupa osób chcących oddać krew możemy poprosić o podstawienie krwiobusa przed szkołę lub miejsce pracy, a wszyscy chętni nie będą musieli jeździć i szukać punktu poboru krwi a jedynie wsiąść do autobusu i okazać „najpiękniejszy gest humanitarny”.

Jakub Kamiński

Źródła:

https://www.gov.pl/web/nck/kto-moze-zostac-dawca-krwi

https://legionhdk.pl/

fot.pixabay