Od strony formalnej federacja organizacji pozarządowych jest związkiem stowarzyszeń, które może zostać utworzone przez minimum trzy stowarzyszenia. Fundacje nie mogą tworzyć federacji, jednak może do nich dołączyć jako członkowie. Stowarzyszenia zwykłe oraz grupy nieformalne mogą być członkami wspierającymi lub współpracującymi z federacją. Podobnie osoby prawne z celem majątkowym (spółki, przedsiębiorstwa) mogą być członkami wspierającymi.
Aby stworzyć federacje organizacji pozarządowych należy przeprowadzić szereg, niezwykle prostych i naturalnych działań. W pierwszej kolejności należy zainicjować spotkania osób decyzyjnych ze stowarzyszeń zainteresowanych utworzeniem federacji. Zaleca się, aby spotkań wstępnych było od kilku do kilkunastu. W trakcie spotkań powinny zostać omówione podstawy przejawiające za podjęciem decyzji o powołaniu fundacji, przeanalizowane potencjalne kierunki rozwoju, podział obowiązków, przestrzenie do wspólnych działań oraz wzajemnej pomocy. Ponadto uczestnicy spotkania powinni podzielić się obowiązkami formalnymi związanymi z kolejnym krokiem, czyli zebraniem założycielskim. W trakcie cyklu spotkań inicjujących powstanie federacji, poszczególne stowarzyszenia uchwalają w swoim gronie chęć dołączenia do federacji. W trakcie zebrania założycielskiego członkowie-założyciele powinni uchwalić statut federacji oraz wybrać władze (zarząd, organ kontroli wewnętrznej). W spotkaniu uczestniczą reprezentanci poszczególnych stowarzyszeń. Tak jak wspomniałem, wola dołączenia stowarzyszenia do federacji, powinna być umocowana w uchwałach poszczególnych stowarzyszeń. Nowo wybrany zarząd federacji jest zobowiązany, aby złożyć wniosek o rejestrację wraz ze statutem, listą założycielki, protokołem z zebrania założycielskiego oraz załączonymi uchwałami. Wniosek jest składany do miejscowego sądu rejestrowego (KRS). Po przeprowadzeniu postępowania rejestrowego sąd wpisuje federacje jako związek stowarzyszeń do Krajowego Rejestru Sądowego.
Wniosek składany do sądu rejestrowego składa się z formularza KRS-W20 wraz z załącznikiem KRS-WK. Łączna opłata za czynności administracyjne wynosi 600,00 zł. W tym 500,00 zł za rejestrację oraz 100,00 zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.