Aktywiusz - Archipelag Polskości 2022

24 września 2022 roku w warszawskim Centrum Konferencyjnym Wilcza (z charakterystyczną figurką św. Józefa) odbył się Archipelag Polskości organizowany przez Stowarzyszenie Patriotyzm i Wolność. Jego istotą było spotkanie organizacji społecznych, głównie stowarzyszeń i fundacji, zgromadzonych wokół ideałów patriotyzmu i wolności, co podkreślał podczas otwarcia wiceprezes Stowarzyszenia Patriotyzm i Wolność, Artur Zawisza otwierając Archipelag Polskości wspólnie z prezes Wioletą Kamińską.

Archipelag Polskości jest planowany jako doroczne i rozrastające się wydarzenie społeczno-kulturalne. Jego wizja docelowa to zgromadzenie bez mała wszystkich środowisk i organizacji, dla których patriotyzm i wolność są podstawami światopoglądu i działania. Chodzi o połączenie całego archipelagu dążeń historycznych i rekonstrukcyjnych, kulturowych i religijnych, artystycznych i muzycznych, krajoznawczych i etnograficznych, ideowych i wydawniczych, wychowawczych i edukacyjnych czy gospodarczych i samopomocowych. Poszczególne podmioty kultywujące określony rys polskości powinny się wzajemnie inspirować, aby archipelag stawał się pełnią i jednością, w których odzwierciedla się cały blask polskości. Wspólna przestrzeń oraz prezentacje czy stoiska tworzące poszczególne „wyspy” archipelagu mają dawać uczestnikowi paletę zbieżnych wrażliwości dążących ku fundamentalnej jedności”.

Sformułowania „archipelag polskości” użył po raz pierwszy przed dziesięciu laty prof. Andrzej Zybertowicz, aby zdefiniować fenomen wyżej opisany przez organizatorów Archipelagu Polskości. W tegorocznej pierwszej edycji udział wzięło kilkanaście organizacji działających w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Forum Brzeskie skupiające polskie organizacje w Brześciu Litewskim i koordynowane przez Annę Paniszewę, znaną polską działaczkę społeczną z Republiki Białorusi i tamże prześladowaną przez władze. Uczestnikom w oko wpadały barwne stroje historyczne i galowe Podlaskiej Chorągwi Husarii, Warszawskiego Bractwa Kurkowego czy Ochotniczej Straży Pożarnej w Sadkowicach. Słuchane i oglądane były prezentacje np. Fundacji Nie Zapomnij o Nas, Fundacji Polska-Europa-Polonia, Fundacji Obowiązek Polski, Stowarzyszenia Marsz Zwycięstwa czy powszechnie znanej i zasłużonej Młodzieży Wszechpolskiej.

Szczególną rolę w organizacji i przebiegu Archipelagu Polskości odegrały patronaty Konfederacji Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej oraz Stowarzyszenia Marsz Niepodległości. Mówcami i dyskutantami byli prezes i wiceprezes KIPR Paweł Kwaśniak i Kamil Rybikowski, podkreślając także znaczącą rolę członka KIPR w postaci Stowarzyszenia Patriotyzm i Wolność pod prezesurą Wiolety Kamińskiej, skądinąd głównej organizatorki Archipelagu Polskości i autorki skutecznego wniosku o dofinansowanie z Funduszu Patriotycznego.

Jedna z dwóch debat poświęcona była w całości warunkom i sposobom działania organizacji społecznych, a udział w niej wzięli m. in. prezes Fundacji Historycznej im. Mariana Rejewskiego, oraz sekretarz Stowarzyszenia Patriotyzm i Wolność Krzysztof Drozdowskii wiceprezes Stowarzyszenia Marsz Niepodległości Tomasz Kalinowski. Trzeba zaznaczyć, iż jeden z regularnych biuletynów SMN był poświęcony wiadomościom o nadchodzącym Archipelagu Polskości, o którym także można było równolegle rozmawiać w studiu Mediów Narodowych.

Tegoroczny Archipelag Polskości w swym przekazie ideowym nawiązywał do Roku Romantyzmu Polskiego ogłoszonego przez Sejm RP w 200-lecie pierwszego wydania „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza. Dlatego kluczowym punktem programu była debata o dziedzictwie romantycznym w kulturze, cywilizacji i polityce XIX- i XX-wiecznej, pozytywistycznej krytyce romantyzmu oraz przedromantycznej staropolszczyźnie.

Udział w dyskusji wzięli prezes Fundacji Patriotyzm i Wolność oraz pomysłodawca Archipelagu Polskości ex-poseł Artur Zawisza, redaktor Jan Engelgard z tygodnika „Myśl Polska” i Fundacji Narodowej im. Romana Dmowskiego oraz prof. UKSW Krzysztof Koehler będący autorem dzieła „Palus sarmatica” i pracujący jako wicedyrektor Instytutu Książki. Stojąca na wysokim poziomie merytorycznym debata pozwoliła konfrontować racje pro- i antyromantyczne, sięgać do życiorysów w szczególności XIX-wiecznych wybitnych Polaków oraz szukać staropolskich korzeni romantyzmu.

Zwieńczeniem i ozdobą Archipelagu Polskości był koncert prof. Jacka Kowalskiego będącego jednocześnie uniwersyteckim historykiem sztuki i śpiewającym bardem sięgającym do pereł kultury i literatury polskiej. Artysta wraz z zespołem uraczyli publicznością specjalnym programem pod tytułem „Piosennik romantyczny”, co było doskonałym odniesieniem do Roku Romantyzmu Polskiego i niejako uzupełnieniem uprzedniej debaty. Publiczność nie tylko podziwiała wykonawcę, ale niekiedy ze śpiewnikami w ręku śpiewała wraz z nim.

Archipelag Polskości odbył się po raz pierwszy, ale był pierwszy z corocznego cyklu. Rada Koordynacyjna Archipelagu Polskości w chwili jego zakończenia rozpoczęła przygotowania do Archipelagu Polskości 2023.