Czym jest pożytek publiczny?

Organizacjami pożytku publicznego mogą być stowarzyszenia, fundacje, organizacje kościelne, a także spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Niemniej, aby uzyskać status organizacji pożytku publicznego należy spełnić szereg warunków. Przede wszystkim organizacja chcąca zyskać status organizacji pożytku publicznego musi mieć udokumentowaną działalność pożytku publicznego przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku do sądu. Działalność o charakterze gospodarczym prowadzona przez taką organizację może mieć co najwyżej charakter dodatkowej aktywności w stosunku do głównej działalności pożytku publicznego. Organizacja musi posiadać statutowy, kolegialny organ kontroli lub nadzoru, który będzie odrębny od organu zarządzającego i nie będzie podlegał mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru.

Jednocześnie członkowie organu kontroli lub nadzoru nie mogą być członkami zarządu, ani pozostawać z nimi w związku małżeńskim, wspólnym pożyciu, stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej, nie mogą być karani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe. Członkowie zarządu także nie mogą być skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe. Statut takiej organizacji powinien zabraniać udzielania pożyczek, zabezpieczeń majątkowych w stosunku do członków organizacji, pracowników organizacji oraz osób pozostających w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu lub stosunku pokrewieństwa, powinowactwa z wcześniej wymienionymi osobami. Ponadto statut powinien zabraniać przekazywania oraz wykorzystywania majątku organizacji na rzecz członków, pracowników i osób im bliskich na zasadnych innych niż w stosunku do osób trzecich. Organizacja, która spełni powyższe wymagania może stać się organizacją pożytku publicznego. 

Dzieje się to w trybie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Status organizacji pożytku publicznego zwalnia podmiot w zakresie prowadzonej działalności pożytku publicznego z podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od nieruchomości, podatku od czynności cywilnoprawnych, opłat skarbowych oraz opłat sądowych. Taka organizacja ma możliwość nabywania na odrębnych przepisach praw do użytkowania nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Przez swoje specjalne benefity organizacje pożytku publicznego są zobowiązane do publicznego udostępniania swoich sprawozdań finansowych. Sprawozdania składające się z części merytorycznej oraz części finansowej są zamieszczane na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.