30 września 2020r. odbędzie się internetowa premiera V Koncertu Niepodległości „Westerplatte”, organizowanego przez Fundację Dziedzictwa Rzeczypospolitej.
Będzie to odsłona nowego programu ”Dominium Maris”, który zainspirowany został przypadającymi w tym roku 100. rocznicą zaprzysiężenia Polski z morzem oraz 100 rocznicą walk polskich Flotylli Rzecznych z Bolszewikami, między innymi pod Czarnobylem i w Obronie Płocka. Narracja i repertuar koncertu poświęcone zostaną ponad tysiąc letniej historii dostępu Polski do morza. Zaczęła się ona w roku 967, po wygranej przez Mieszka I bitwie z saskim grafem Wichmanem, Wieletami i Wiolinami, na obszarze Pomorza Zachodniego. Koncert realizowany jest w ramach internetowej trasy Koncertu Niepodległości, na którą złożyły się trzy odmienne tematycznie edycje. Wcześniejsze to dedykowany kobietom III Koncert Niepodległości na pl. Marszałka Piłsudskiego (edycja „Niepokorne”) oraz ukazujący polski czyn zbrojny na obczyźnie Koncert Niepodległości „Poland” na ORP Błyskawica, które są już dostępne w Internecie. Trasę internetową zakończy późną jesienią XII Koncert Niepodległości „Dominium Maris” w Muzeum Powstania Warszawskiego, którego transmisja także udostępniona zostanie w sieci w dniu 11 listopada 2020.
Koncert Niepodległości to projekt powstały blisko 12 lat temu. Jego twórcami są polsko-kanadyjska wokalistka i kompozytorka Ola Turkiewicz oraz Jacek ”Wiejski” Górski, scenarzysta i producent. Premiera wydarzenia miała miejsce w 2009 roku w Muzeum Powstania Warszawskiego. Obecny dorobek Koncertu Niepodległości to 35 edycji w Polsce i za granicą, 156 kompozycji i aranżacji oraz blisko 20 odrębnych scenariuszy. Projekt tworzy międzynarodowy zespół muzyków sesyjnych, w którego skład weszło przez lata ponad 230 artystów z Polski, Kanady, Australii, Wielkiej Brytanii, Ukrainy i Armenii. Występując pod nazwą Polish Independence Concert we wrześniu 2019 roku zespół zaprezentował anglojęzyczną edycję „Poland” w Bazie NATO w Adazi na Łotwie. Ponadto Koncert Niepodległości realizował wielojęzyczne edycje międzynarodowe w Australii i w Kanadzie oraz na Litwie i na Łotwie.
„Dominium Maris”
Tematem edycji „Dominium Maris” jest morski i rzeczny aspekt historii Polski, widzianej na przestrzeni 1053 lat. Narrację koncertu rozpocznie wspomnienie wygranej przez Mieszka I bitwy z saskim grafem Wichmanem, Wieletami i Wolinianami w 967 roku. To ta właśnie batalia po raz pierwszy, zapewniła Polsce dostęp do morza. Poszerzył i umocnił go Bolesław Krzywousty, obejmując swoim panowaniem Pomorze, od Gdańska po Szczecin i niemiecką dziś wyspę Rugia. Wydarzenie muzyką i słowem ukazuje bitwy morskie toczone przez Rzeczpospolitą w 1463 roku na Zalewie Wiślanym, w 1627 roku pod Oliwą a także wyprawy na Morze Czarne Kozaków Zaporoskich, służących na żołdzie Rzeczypospolitej.
Narracja wydobywa z zapomnienia wyprawy morskie z pomocą dla Powstania Listopadowego i Styczniowego. Przypomniana jest także rola podwarszawskiego Modlina w historii polskiej marynarki, gdzie w listopadzie 1918 roku powstał pierwszy port wojenny odrodzonej Rzeczypospolitej. Utworzono w nim zalążki przyszłych flotylli rzecznych – Wiślanej i Pińskiej, wybitnie zasłużonych w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku.
Ukazany jest także proces budowy polskiej gospodarki morskiej, ze szczególnym uwzględnieniem budowy Portu w Gdyni. Przedstawiony będzie szeroki zakres działań wojennych floty polskiej oraz służba polskich marynarzy pod obcymi banderami, począwszy od bitew pod Cuszimą (1905) i pod Czarnobylem (1920), pod Wojny Obronnej 1939 roku, walkach pod Narwikiem i Bitwie o Atlantyk, aż po działania wojenne na Pacyfiku (1945). Podniesione zostaną zasługi Armii Krajowej w walce z marynarką niemiecką.
Osobny wątek stanowić będzie opowieść o Eskadrze Lotniczej Flotylli Pińskiej, Morskim Dywizjonie Lotniczym i wkładzie polskich lotników w walce z niemieckimi U-Botami. Wspomniani zostaną także marynarze zamordowani w trakcie zbrodni katyńskiej przez NKWD, zaś po wojnie przez komunistycznych zbrodniarzy z UBP. Na koniec opowiedziana zostanie historia morskich ucieczek z Polski Ludowej ze spektakularną ucieczką do Szwecji okrętu ORP Żuraw w 1951 roku oraz ucieczka z PRL na Bornholm w 1953 roku myśliwca MIG-15. Ukazana też zostanie rola Bałtyku, jako kanału przerzutowego polskich organizacji podziemnych w okresie Stanu Wojennego. Po raz kolejny edycje „Dominium Maris”, obejrzeć i wysłuchać będzie można w Muzeum Powstania Warszawskiego w dniu 11 listopada 2020.
Plenerowa produkcja Koncert Niepodległości
Podczas muzyczno-filmowej produkcji, stworzonej w dniach 1-9 września 2020, artyści przemierzyli ponad 1000 km docierając do zapomnianych miejsc wpisujących polską historię morską i rzeczną. Zrealizowany obok plaży na Westerplatte Koncert uzupełnia aktorska narracja realizowana w plenerach Westerplatte, Gdyni i Mechelinek, na niszczycielu ORP Błyskawica i w replice polskiego, przedwojennego wodnosamolotu Lublin RXIII G, w Suchaczu, Pucku i Modlinie oraz w Porcie Czerniakowskim.
Muzyka hybrydowa na Westerplatte.
W czasie wieloletniej pracy twórcy koncertu Niepodległości wypracowali swój własny styl nazywany muzyką hybrydową. Łączy on w spójną całość dawne pieśni z wieloma nurtami muzyki współczesnej, jak m.in. jazz, rock, muzyka klasyczna i elektroniczna, poezja śpiewana czy techno-house. Na repertuar programu „Dominium Maris” składają się współczesne aranżacje polskich hymnów, piosenek wojskowych i pieśni patriotycznych, w tym skomponowane do tekstów średniowiecznych kronik Widukinda z Korbei i Galla Anonima łacińskie pieśni Mesco et Wichmani | Mieszko i Wichman (2020/~973), Pisces salsos et foetentes apportabant alii | Pieśń wojów krzywoustego (2016/1109), średniowieczna pieśń o Władysławie Jagielle Krol Wlodzyszlaw Polszky | Pieśń o Grunwaldzie (2020/XV w.) oraz pieśni Stefan Batory (1548/1611), Czajki. Śpiew Zaporożców w powrocie z wyprawy morskiej Konaszewicza (1838), Wara z granic (2020/1831), Hymn do Bałtyku (1920), Czata nad Wisłą (1921), Morze, nasze morze (1925), Od Kłajpedy do Szczecina (1941), Piosenka o trzysta czwartym (Dywizjonie Lotniczym, 1943) i Pieśń żeglarska do Najśw. M.P. (wg zapisu z 1838). Premierowemu w większości repertuarowi towarzyszą kompozycje instrumentalne Oli Turkiewicz Dominium Maris Baltici (2020) oraz Anny Sudy ORP Orzeł (2020). Na zakończenie artyści odśpiewają Mazurek Dąbrowskiego (1797), którego morski aspekt ukaże narracja Koncertu Niepodległości.
Dyrektorem muzycznym i wokalistką Koncertu Niepodległości jest polsko-kanadyjska wokalistka Ola Turkiewicz (kompozycje, aranżacje, śpiew). Na scenie towarzyszyć jej będzie Tomasz Bacajewski (śpiew) oraz orkiestra Koncertu Niepodległości pod dyrekcją Tadeusza Wicherka, w składzie: Anna Suda | An On Bast (syntezatory modularne, sampler, maszyna perkusyjna), Paweł Jabłoński (instrumenty klawiszowe), Krzysztof Kowalewski (gitary), Marcin Ritter (bas, kontrabas) Piotr Krzemiński (trąbka), Karol Domański (perkusja), Wojciech Hartman (I skrzypce), Paulina Mastyło-Fałkiewicz (I skrzypce), Anna Szalińska-Zaziębło (II skrzypce), Paulina Kusa (II skrzypce), Igor Kabalewski (altówka), Oliwia Kędziora (altówka), Olga Łosakiewicz-Marcyniak (wiolonczela), Anna Lubiak Osmycka (wiolonczela). Prozatorską narrację wydarzenia poprowadzi aktor Robert Czebotar. Scenariusz, reżyseria i produkcja: Jacek „Wiejski” Górski.
Śpiewnik Niepodległości – siostrzany projekt Koncertu Niepodległości
W ramach ewaluacji Koncertu Niepodległości, w 2017 roku Fundacja Dziedzictwa Rzeczypospolitej stworzyła historyczno-edukacyjny portal Śpiewnik Niepodległości. Udostępnia on dorobek polskiej pieśni patriotycznej wraz z narzędziami do samodzielnej nauki ich wykonywania oraz przykładowymi interpretacjami Koncertu Niepodległości. Pieśni opatrzone są komentarzem literackim i historycznym, a portal jest przyjazny dla osób niepełnosprawnych. Nowatorski projekt wysoko doceniła społeczność internetowa. Łącznie Śpiewnik zgromadził ponad 500 tys. indywidualnych użytkowników (głównie młodzież i animatorów kultury), którzy dokonali blisko 1,5 miliona odsłon. Portal udostępnia indywidualny generator, dzięki któremu każdy użytkownik może wykreować własny, spersonalizowany Śpiewnik Niepodległości, możliwy do pobrania w wersji do druku lub na dowolne urządzenie mobilnym.
Organizator: Fundacja Dziedzictwa Rzeczypospolitej
Dostęp do bezpłatnej transmisji Koncertu Niepodległości będzie możliwy 30 września 2020 od godz.20.00 m.in. poprzez strony: